ภาพยนตร์เรื่องแรกของไตรภาคชุดเดียวกัน ออกฉายครั้งแรกในปี 1999 และก่อกระแสวิพากษ์วิจารณ์มากมาย รวมถึงสร้างแนวทางของภาพยนตร์แอ๊คชั่นขึ้นใหม่นับจากนั้นเป็นต้นมาอีกด้วย

What is The Matrix (อะไรคือเมทริกซ์?)คือคำถามแรกที่ภาพยนตร์ตั้งแก่คนดู ในครั้งที่ยังไม่มีใครทราบว่าเมทริกซ์คืออะไร ซึ่งเป็นสิ่งเดียวกับที่ตัวละครในเรื่องสงสัย คำตอบที่มอร์เฟียส หนึ่งในตัวละครหลักตอบในตอนต้นเรื่อง The Matrix เขาได้ให้อธิบายไว้ว่า

“The Matrix is everywhere. It is all around us. Even now, in this very room. You can see it when you look out your window or when you turn on your television. You can feel it when you go to work… when you go to church… when you pay your taxes. It is the world that has been pulled over your eyes to blind you from the truth. That you are a slave, Neo. Like everyone else you were born into bondage. Into a prison that you cannot taste or see or touch. A prison for your mind”

เมทริกซ์มีอยู่ทุกหนทุกแห่ง มันอยู่รอบๆตัวเรา รวมถึงตอนนี้ มันอยู่ในห้องๆนี้ คุณมองเห็นมันเมื่อคุณมองออกไปทางหน้าต่าง มองเห็นมันเมื่อคุณเปิดโทรทัศน์ คุณรู้สึกได้ตอนคุณไปทำงาน…ตอนคุณไปที่โบสถ์…ตอนคุณจ่ายภาษี มันคือโลกที่ฉุดรั้งคุณไว้ให้มืดบอดจากความเป็นจริง ที่ว่าเราเป็นทาส เหมือนกับทุกๆคนที่เกิดมาถูกจองจำ ถูกขังไว้ในคุกที่ไม่สามารถลิ้มรส มองเห็น หรือสัมผัส เป็นคุกแห่งจิตใจ

(ตัดตอนจากบทสนทนาของนีโอและมอร์เฟียส เมื่อพบกันครั้งแรก)